Ռենտգենի հայտնաբերման պտմությունը
Ռենտգենային ճառագայթների հայտնաբերումը տեղի է ունեցել 1895 թվականի նոյեմբերի 8-ին: Այդ օրը Ռենտգենը մինչ ուշ գիշեր աշխատում էր իր լաբորատորիաում: Երբ արդեն հեռանում էր նա անջատեց լույսը և հանկարծ մթության մեջ տեսավ բաց կանաչավուն լույս: Լույս էր անդրադարձնում սեղանի վրա դրված տարայի միջի նյութը: Ռենտգենը նկտեց, որ նա մոռացել է անջատել մի սարք `էլեկտրոնային վակուումային խողովակ: Նա անջատեց խողովակը և լույսը անհետացավ, նորից միացրեց՝ հայտնվեց: Ամենազարմանալին այն էր, որ սարքը գտնվում էր լաբորատորիայի մի անկյունում, իսկ լուսավոր նյութով տարան էր մյուսում: Այսպիսով, գիտնականը որոշեց, որ սարքից անհայտ ճառագայթում էր գալիս:
Հասկանալով, որ նա կանգնած է նոր երևույթի առաջՌենտգենը սկսեց ուշադիր ուսումնասիրել տարօրինակ ճառագայթները:Խողովակի դիմաց նա տեղադրեց էկրան, և ճառագայթման ուժը որոշելու համար նրանց միջև տեղադրեց տարբեր առարկաներ: Գիրք, տախտակ, թղթի թերթեր ,բոլորը թափանցիկ էին ճառագայթի համաօ: Ռենտգենը ռենտգենյան ճառագայթների տակ դրեց տուփ `կշռաքարերով: Նրանց ստվերները պարզ երևացին էկրանին: Հանկարծ ճառագայթների տակ պատահաբար հայտնվեց գիտնականի ձեռքը: Ռենտգենը տեղում սառեց: Նա տեսավ իր ձեռքի շարժվող ոսկորները: Ոսկորային հյուսվածքը, ինչպես մետաղը, անանցանելի էր ճառագայթների համար: Ռենտգենյան ճառագայթների բացահայտման մասին առաջին մարդը,որ իմացավ դա գիտնականի կինը էր: Ռենտգենը իքս-ճառագայթների օգնությամբ նկարեց իր կնոջ ձեռքը ՝ օգտագործելով ռենտգենյան ճառագայթները: Սա պատմության մեջ առաջին ռենտգնային նկարն է:
Ինպես է աշխատում ռենտգենը
Ռենտգենային ճառագայթների աղբյուրը ՝ ռենտգենային խողովակն է, որի մեջ կա երկու էլեկտրոդ ՝ կատոդ և անոդ: Երբ կատոդը տաքանում է, էլեկտրոնների արտանետում է տեղի ունենում, կատոդից դուրս թռչող էլեկտրոնները արագանում են էլեկտրական դաշտով և հարվածում են անոդի մակերեսին: Ռենտգենյան խողովակը առանձնանում է սովորական ռադիոլամպից (դիոդից) հիմնականում ավելի արագացնող լարումը (ավելի քան 1 կՎ):
Երբ էլեկտրոնը դուրս է գալիս կատոդից, էլեկտրական դաշտը ստիպում է նրան թռչել դեպի անոդ, մինչդեռ դրա արագությունը շարունակաբար մեծանում է, էլեկտրոնը կրում է մագնիսական դաշտ, որի լարվածությումը մեծանում է էլեկտրոնի արագության մեծացման հետ: Հասնելով անոդի մակերեսին ՝ էլեկտրոնը կտրուկ արգելակվում է, և տեղի է ունենում ալիքային երկարությամբ էլեկտրամագնիսական իմպուլս ՝ որոշակի ընդմիջումով (արգելակային ճառագայթում): Ճառագայթման ինտենսիվության բաշխումը ալիքի երկարության վրա կախված է ռենտգենյան խողովակի անոդի նյութից և կիրառվող լարումից, մինչդեռ կարճ ալիքի կողմում այս կորը սկսվում է կիրառվող լարման կախված որոշակի շեմի նվազագույն ալիքի երկարությամբ: Ճառագայթների համադրումը հնարավոր բոլոր ալիքի երկարություններով կազմում է շարունակական սպեկտր, իսկ առավելագույն ինտենսիվությանը համապատասխան ալիքի երկարությունը `1,5 անգամ նվազագույն ալիքի երկարությունից:
Աղբյուրներ՝
https://ru.armeniasputnik.am/armenia/20161108/5405293/Rentgen-istoria.html
https://www.krugosvet.ru/enc/nauka_i_tehnika/fizika/RENTGENOVSKIE_LUCHI.html
Աստղիկ Ավագյան 