Հիվանդություններ

Հաճախ եք լսում որ մարդը ջերմություն ունի ,կամ վատ է իրեն զգում ,փորլուծություն ունի և այլն :Դա նշանակում է ,որ նա հիվանդ է :Հիվանդությունը մարդու բնականոն կենսագործունեության ,նրա աշխատունակության կամ շրջակա միջավայրի տարբեր գերծոններին հարմարվելու խանգարումն է :Հիվանդությունները շատ  են և ամեն մի հիվանդություն ունի իր պատճառները :Մի դեպքում դա փոխանցվել է ծնողներից ,մյուս դեպքում ախտածին մանրէի :Կան հիվանդություններ որոնք մարդուն փոխանցվում են մարդուց ,կամ կենդանուց :Կան հիվանդություններ որոնք զարգանում են շրջակա միջավայրի գրործոնների կտրուկ փոփոխությունից օրինակ ՝ արևահարումը ,ցրտահարումը ,այրվացքները և այլն :Շատ հիվանդությունների պատճառ են ծխելը և աղմուկը :

Վնասակար սովորությունների

Վնասակար սովորությունների մեջ մտնում են ՝ ծխելը ,եղունգները կրծելը ,ուշ քնելը ,ֆիզիկական վարժություւնների պակասը և այլն … :  Ծխախոտի մեջ պարունակվող նիկոտինը և ոգելից խմիչքների ալկոհոլը ներգործում են մարդու  նյարդային համակարգի վրա: Նաև ծխելը շատ ցավ է պատճառում ,սևացնում է մարդու թոքերը:Յեղունգները կրծելը նույնպես վնասակար է ,ադպես շատ մանրեներ ձեր ծեռքերի օգնությամբ անցնում են ձեր բերան :Յեղունգները կրծելը դա նյարդային լարվածության դրսեվորումն է :Եղունգները կրծելը խուսափելու համար պետք է ձեռքը բերանից հեռու պահել ,ձեռքին ինչոր իր վերցնել և խաղալ դրանով :Այդպես միքանի օր հետո դուք կմոռանաք այդ սովորությունը :Երբ մարդ ուշ է քնում և իր դիմաց աշխատանքայնի կամ դպրոցական օր է ( այդ օրերին պետք է արդնանալ շուտ ) այդպես նա օրվա համար պարտադրված էներգիան չի ունենում :Մի վնասակար սովորություն է նաև կախվածություն համակարգիչներից,հեռախոսներից ,պլանշետներից :Այդպես դուք վնասում եք ձեր աչքերը նույնպես:

Բնագիտական թարգմանություն ռուսերենից

Лимон — растение, приятное во всех отношениях: во время цветения наполняет воздух цитрусовым ароматом, вытягивает из воздуха лишнюю влагу. Листья выделяют огромное количество целебных веществ, стерилизуя пространство вокруг себя. Дерево любит солнечные ванны, регулярный полив и сухую почву. Больше всего лимонов в течение года дает Павловский сорт

Կիտրոնը բույս է ,որը հաճելի է բոլոր առումներով. ծաղկելու ժամանակ,այն լցնում է օդը կիտրոնի բուրմունքով , քաշելով օդից ավելորդ խոնավությունը:Տերևները առաջացնում են շատ մեծ քանակի առողջարար նյութեր,մանրէազերծելով տարածություն իր շուրջ:Ծառը արև է սիրում,օրական ջրում և չոր բացատ:Տարվա մեջ ամենաշատ քանակի կիտրոնները տալիս է Պավլովսկու տեսակը:

Թարգմանությունը ՝Աստղիկ Ավագյան և Մանե Նուրջանյան

Առողջ սնունդ

Եթե դուք ցանկանում եք առողջ սնվել ,ապա պետք է սնվել առողջարար ՝ չուտել ֆաստ-ֆուդ ,չխմել գազավորված ըմպելիքներ :Դուք ամեն օր պարտադիր պետք է բանջարեղեն ուտեք և միս :Շատերը լսած կլինեն ,որ բժիշկները ասում են որ օրվա մեջ պետք է խմել 2-3 լիտր ջուր ,բայց դա սուտ է ,պետք է խմել այնքան ջուր ինչքան օրգանիզմն է պահանջում :Նաև ամեն առավոտ պետք է նախաճաշել այն ձեզ կօգնի հավաքել էներգիա և էներգիաով լի գնալ աշխատանքի ,դպրոց ,մանկապարտեզ :Դուք ամենինչ պետք է ուտեք չափավոր:

  

Էկոլոգիա

Էկոլոգիակա-ի իմացությունը    շատ անգամներ կապվել է  կենդանիների համակեցության հետ :Դժվար կլինի պատկերացնել մմի բնական համակեցություն որտեղ մի կենդանի օրգանիզմ գոյատեվի միայնակ ,առանց այլ կենդանի օրգանիզմների :Տարածքում միասին ապրելով կենդանի օրգանիզմների հետ առաջանում են փոխադարձ կապեր և հենց դա էլ բնական համակեցության հիմքն է :

Տարբեր կենդանիներ կատարում են իրենց դերը և ըստ դրա կարելի է տարբերել կենդանի օրգանիզմի երեք խումբ .

Առաջին խումբի մեջ մտնում են կենդանի օրգանիզմները ,որոնք անօրգանական նյութերը դարձնում են օրգանական :Սովորաբար դրանք ֆոտոսինթեզ իրագործող կանաչ բույսերն են և կոչվում են արտադրողներ: 

Երկրորդ խումբը սնվում է օրգանական նյութերով ,և անվանում են նրանց սպանողներ:Այս խմբի մեջ մտնում են գիշատիչ բույսերը և համարյա թե բոլոր կենդանիները :

Իսկ վերջին խումբի սնկերը սնվելով փոքր կենդանիներով քայքայում են այդ նութերը,երրորդ խումբն էլ կոչվում է քայքայողներ :

Այդ խմբերի շնորհիվտեղի է ունենում նյութերի շրջապտույտ ,որը շատ կարևոր է այս համակեցության և նրա կայուն լինելու համար:

Բույսերի աճը և զարգացումը

Կենդանի օրգանիզմներին բնորոշ հատկություններից է նրանց աճը և զարգացումը: Դրանում կարելի է հեշտությամբ համոզվել՝ դիտելով բույսերը, խնամելով դրանք:Բույսերը, նրանց առանձին մասերն անընդհատ աճում են, մեծանում իրենց չափերով և զանգվածով: Այդպիսի աճը տեղի է ունենում հիմնականում գոյացնող հյուսվածքի բջիջների կիսման, դրանց հետագա ձգման, ինչ պես նաև՝ մասնագիտացման հաշվին: Գոյացնող հյուսվածքը տեղաբաշխված է բույսերի օրգանների տարբեր մասերում. արմատում և ցողունում գտնվում է դրանց գագաթում, իսկ տերևում՝ հիմքում: Ուստի արմատին և ցողունին բնորոշ է գագաթնային աճը, իսկ տերևին՝ հիմքայինը:

Բույսերը ոչ միայն աճում են, այլև` կյանքի ընթացքում առաջանում են նոր կառուցվածքներ, նրանք զարգանում են:Բույսերի աճի և զարգացման վրա ներգործում են շրջակա միջավայրի պայմանները: Ցուրտ, չորային պայմանները, լուսային օրվա տևողու թյունը, եղանակային փոփոխությունը և այլ գործոններ կարող են փոփոխել աճը և զարգացումը:Շատ բույսերի աճը տեղի է ունենում որոշակի պարբերականությամբ,արագաճին հաջորդում է դանդաղը: Սա բույսերի աճի և զարգացման առանձին  հատկությունն է:

Բույսերի զարգացումը

Նկարագրված է բույսերի բազմացման երկու ձև՝ սեռական և անսեռ։ Անսեռ բազմացման ձևերից տարածված է վեգետատիվ բազմացումը։ Վեգետատիվ օրգաններից բացի բույսերն ունեն նաև մասնագիտացված գեներատիվ օրգաններ, որոնց կառուցումը կախված է կենսացիկլի հետ։ Բույսերի կենսացիկլում հերթափոխվում են սեռական, հապլոիդ սերունդը (գամետոֆիտ) և անսեռ, դիպլոիդ սերունդը (սպորոֆիտ)։ Համետոֆիտի մոտ ձևավորվում են սեռական օրգանները՝ արական անտերիդիումներ և իգական արխեգոնիումներ (բացակայում են որոշ գնետանմանների և ծածկասերմերի մոտ)։ Սպերմատոզոիդները (բացակայում են փշատերևների, գնետանմանների և ծածկասերմերի մոտ) բեղմնավորում են արխեգոնիայում գտնվող ձվաբջջին, որի արդյունքում ձևավորվում է դիպլոիդ զիգոտ։ Զիգոտից ձևավորվում է սաղմը, որն աստիճանաբար հասունանում է և վերածվում սպորոֆիտի։ Սպորոֆիտներում զարգանում են սպորանգիները (հաճախ մասնագիտացված սպորակիր տերևների վրա կամ սպրոֆիլների վրա)։ Սպորանգիներում տեղի է ունենում մեյոզ և ձևավորվում են հապլոիդ սպորներ։ Տարասպորավոր բույսերի մոտ այդ սպորները երկու տիպի են՝ արական (նրանցից զարգանում են գամետոֆիտները, միայն անտերիդիաների հետ) և իգական (նրանցից զարգանում են համետոֆիտները, որոնք կրում են միայն արխեգոնիաներ), համասպորների մոտ սպորները միանման են։ Սպորից զարգանում է համետոֆիտը և ամեն ինչ սկսում է նորից։ Այդպիսի կենսացիկլ ունեն մամռանմանները և ընդ որում, առաջին խմբի մոտ կենսացիկլում գերիշխում է համետոֆիտը, իսկ երկրորդի մոտ՝ սպորոֆիտը։ Սերմնավոր բույսերի մոտ պատկերը բարդանում է այն բանի հաշվին, որ իգական համետոֆիտը զարգանում է ուղիղ մայրական սպորոֆիտի վրա, իսկ արական համետոֆիտը (ծաղկափոշու հատիկ) պետք է հասցվի այնտեղ փոշոտման ընթացքում։ Սերմնավոր բույսերի մոտ սպորոֆիլներրը հաճախ բարդ են կառուցված և միավորվում են այսպես կոչված ստրոբիլներում, իսկ ծածկասերմ բույսերի մոտ՝ ծաղիկների մեջ, որոնք կարող են իրենց հերթին միավորվել ծաղկաբույլերի մեջ։ Բացի դրանից սերմնավոր բույսերի մոտ ծագում է մասնագիտացված մի քանի գենոտիպներից կազմված կառուցվածք՝ սերմ, որը կարող է պայմանականորեն դասվել գեներատիվ օրգանների շարքին։ Ծածկասերմ բույսերի մոտ ծաղիկը փոշոտումից հետո հասունանում է և ձևավորում պտուղը։

Սննդային շղթաներ

Բոլոր կենդանիները պետք է սնվեն :Կանաչ բույսերը օգտագործելով արեգակի էներգիան ,ջուրը և օդի ածխաթթու գազը ,սինթեզում են իրենց կենսագործունեության համար:Կենդանիները իրենց անհրաժեշտ նյութերը ստանում են սննդի միջոցով, սնվելով կենդանիներով կամ բույսերով :

Սինթեզելով սննդային նյութերը ,բույսերը իրենց քիմիական կապերում կուտակում են արևի էներգիան ,բույսերը և կենդանիները սնվում են բույսերով ,և ստանում այդ էներգիան :

Օրինակ երբ որ որդը ուտում է կաղամբ ,իր կերած կաղամբի մասի էներգիան նրան է գնում ,երբ որդին ուտում է մի ծիտ օրինակ ՝ կնեխը ,որդի և այդ կաղամբի էներգիան նրան է գնում :Եվ այդպես կաղամբը ,որդը և կնեխը իրար կապված են սննդային շղթաներով:

Արևադարձ (բույս)

Արևադարձ վույսը պատկանում է գաղտրիկազգիների ընտանիքին :Արևադարձի ցողունի բարձրությունը սովորաբար հասնում է 20-40 ամենաշատը 100 սմմ:Արևադարձի տերևները հերթադիր են ,պարզ ,ամբողջաեզր:Ծաղկաբույլը միակողմանի ոլորք է ,ծաղիկներն էլ սպիտակ ,դեղին ,մանուշակագույն :Արևադարձը ծաղկում է հուլիս-սեպտեմբերին:Պտուղը քառաբաժան է :Բույսի տեսակներից միքանիսը դեղաբույսեր են:Արևադարձը տարածված է Լոռու ,Արագածոտնի ,Կոտայքի ,Շիրակի,Տավուշի,Սյունիքի և ուրիշ մարզերում :Եվ ցավոք այն գրանցված է ՀՀ կարմիր գրքում :

Օրգանիզմների բնակեցման վայրերը

Բույսերը և կենդանիները, ինչպես նաև սնկերն ու բակտերիաները Երկրի վրա զբաղեց նում են իրենց կեն սա գործոնեության համար նպաստավոր տարբեր միջավայրեր։Ջրային միջավայրում ապրելուն հարմարվել են ջրիմուռները և քիչ թվով բարձրակարգ բույսեր։ Այս միջավայրում բույսերը կարող են աճել մի այն համե­մատաբար փոքր խորություններում՝ միայն այնտեղ, որտեղ լույս է թափանցում։ Ջրային կենսակերպին հարմարված են շատ կենդանիներ (ձկներ, կետեր, խեցգետիններ և այլն)։ Օդացամաքային միջավայրում են ապրում համար­յա բոլոր բարձրակարգ բույսերը։ Այստեղ բնական պայմանները շատ բազմազան են, անտառները, մար­գագետինները, տափաստանները, այգիներն ու դաշ­տերը բնորոշվում են իրենց յուրահատուկ կենսաբազ­մազանությամբ։ Այս միջավայրում առատ են օդն ու լույսը, սակայն շատ վայրերում, տարվա  եղանակից,օրվա ժամից, աշխարհագրական դիրքից կախված, նկատվում են ջերմաստիճանի և խոնավության խիստ տատանումներ։ Մեծ դեր ունի նաև քամին։ Կենդանի­ներից օդացամաքային միջավայրում ապրում են մի­ջատները, սողունները, թռչունները, կաթնասունները։Հողային միջավայրում, հատկապես նրա բերրի, հումուսով հարուստ մասում (դուք արդեն գիտեք հո­ղի կազմությունը) ապրում են բազմաթիվ մանր ջրի­մուռներ, կան տարբեր բույսերի արմատներ, սերմեր և սպորներ։ Հողում ապրում են նաև տարբեր կենդա­նիներ` անձրևորդեր, տարբեր միջատներ և նրանց թրթուրները, բազմաթիվ մանրէներ և սնկեր։Օրգանիզմային միջավայրն այն օրգանիզմն է, որ­տեղ ապրում են մակաբույծ բույսեր (գայլուկ), կենդա­նիներ (մակաբույծ որդեր, նախակենդանիներ), ման­րէներ և սնկեր։