Ըստ էլեկտրական լիցքի հաղորդելու ունակության՝ նյութերը պայմանականորեն բաժանվում են էլեկտրականության հաղորդուչների և անհաղորդիչների (մեկուսիչների):
Հաղորդիչ են համարվում բոլոր մետաղները,հողը,աղերի և թթուների հիմքերի ջրային լուծույթները,նաև հաղորդիչ է համարվում մարդու մարմինը:Իսկ լավագույն հաղորդիչներից են արծաթը,պղինձը,ալյումինը:Անհաղորդիչ սն համարվում ՝էրբոնիտը,ռետինը,օդը,գազերը,կապրոնը,մետաքսը և այլն:
Էլեկտրական երևույթների տևական ուսումնասիրությունները հաստատել են,որ լիցքավորված մարմինը օժտված է այլ մարմինների վրա ազդելու ունկուփյամբ:Այսպիսով լիցքավորված մարմինն իր շուրջը ստեղծում է էլեկտրական դաշտ,որի միջոցով էլ ազդում է մարմինների վրա:
Մեր զգայաններով հնարավոր չէ անմիջականորեն ընկալել էլեկտրական դաշտը:Էլեկտրական դաշտի գոյության մասին կարեելի է դատել միայն ըստ նրա ազդեթությունների:Օրինակ՝ էլեկտրական դաշտը զադում է որոշակի ուժով դաշտում տեղադրված լիցքի վրա:Այսինքն՝ այն ուժը,որով էլեկտրական դաշտն ազդու է լիցքավորված մարմնի վրա,անվանում են էլեկտրական ուժ:
Category: Ֆիզիկա տնային-դասարանական առաջադրանքներ 2018-2019
Մարմինների էլեկտրականացման բացատրությունը/լիցքի պահպանողական օրենք
Մարմինների էլեկտրականացման բացատրությունը
Եթե չեզոք մարմիններ ինչոր մարմնից անցնում են դեպի այլ մարմին էլեկտրոններ,ապա մեր առաջին մարմինը լիցքավորում է բացասական լիցքով՝ բացասականորեն,այսինքն եթե նրան համեմատենք նրա սովորական վիճակի հետ,ապա կնկատենք,որ նա ունի էլեկտրոնների ավելցուկ:Իսկ եթե չեզոք մարմինը կորցնոում է էլեկտրոններ,ապա նրա էլեկտրոնների թիվը փոքրանում է պրոտոնների թվից,և այդպես .արմինը ձեռք է բերում դրական լիցք,այսինքն եթե համեմատենք նրան նրա սովորալան վիճակի հետ,ապա կնկատենք,որ այն ունի էլեկտրոնների թվի պակաս:Այսպիսով՝ մարմինն էլեկտրականում է,երբ այն ձեռք է բերում կամ կորցնում էլեկտրոններ:
Լիցքի պահպանողական օրենք
Երբ մարմինների համակարգը շրջապատի հետ չի փոխանակում լիցք,ապա այդ մարմնի հանրահաշվական գումարը մնում է նույնը:
Խնդիրների լուծումներ (Մխիթարյան մաս II)
Էջ 18
Տարբերակ II
I. Ինչքան ջերմաքանակ կտա շրջապատին 1գ զանգված ունեցող պղնզի կտորը,եթե նրա ջերմաստիճանը իջնի 1°C-ով:
1)1Ջ
2)0,38 Ջ
3) 380Ջ
4)3,8 Ջ
5)38000Ջ
m=1
C=380 Ջ/կգ°C
t=1°C
Q=cmt=380 Ջ/կգ°C ×1 կգ ×1°C=380Ջ
Պատ.՝3
II.Ինչքան ջերմաքանակ կտա շրջապատին 5կգ զանգված ունեցող պղնձի կտորը ,եթե նրա ջերմաստիճանը իջնի 1°C-ով
1)1900Ջ
2)260Ջ
3)95Ջ
4)38 Ջ
5)3800Ջ
m=5 կգ
C=380 Ջ/կգ°C
t=1°C
Q=cmt=380 Ջ/կգ°C ×5 կգ ×1°C=380Ջ×5=1900 Ջ
Պատ.՝1)
III) Ինչքան ջերմաքանակ կտա շրջապատին 5 կգ զանգված ունեցող պղնձի կտորը 715°C-ից մինչև 15°C սառչելիս:
1) 17600Ջ
2)570000Ջ
3)2600Ջ
4)1330000Ջ
5)57000Ջ
m=5կգ
t1=15C°
t2=715C°
C=380 Ջ/կգ°C
Q-?
Q=cm(t2-t1)=380 Ջ/կգ°C×5 կգ× 715°C-15°C=380 Ջ×700=266000 Ջ
Պատ.՝ 3)
IV.Ինչքան ջերմաքանակ պետք է հաղորդել 1կգ ջրին,որպեսզի նրա ջերմաստիճանը 20 °C-ից հասնի 70°C:
1)2,1Ջ
2)6,8 Ջ
3)8,4Ջ
4)210 Ջ
5)42 կՋ
Ֆիզիկա տնային առաջադրանք 07/04/19
Ալիքներ. Մեխանիկական ալիքներ
Ալիքներ
Ալիքները կարող են լինել տարբեր ՝ մեխանիկական, էլեկտրոմագնիսական և այլ :Մենք կուսումնասիրենք մեխանիկական ալիքների մասին:
Մեխանիկական ալիքներ
Ալիքը դա տատանում է,որը ժամանակի ընթացքում տարածվում է միջավայրում :Մեխանիկական ալիքները կարող են տարածվել միայն ինչոր միջավայրում (նյութում) ՝ գազի մեջ,հեղուկի մեջ,պինդ մարմնի մեջ: Վակումի մեջ մեխանիկական ալիքը չի կարող առաջանալ: Որպես ալիքների աղբյուր հանդիսանում են տատանվող մարմինները, որոնք առաջացնում են շրջակայքի միջավայրի դեֆորմացիյա:
Ալիքի տարածման համար պետք է ձիգ միջավայր:
Վազող ալիքը դա ալիք է,որտեղ կատարվում է էներգիայի տեղափոխում առանց նյութի տեղափոխման:
Վազող ձիգ ալիքը դա ալիք է ,որտեղ կա էներգիայի տեղափոխում և առաջանում է F ձգություն տարածման միջավայրում:
Մեխանիկակա ն ալիքներից մենք կուսումնասիրենք վազող ձիգ ալիքները:
Մեխանիկական ալիքները բաժանվում են՝
ա)երկայնական
Միջավայրի տատանումները տեղի են ունենում ալիքի տարածման ուղղությամբ,դրան միարժամանակ առաջանում են սխմվածություն տարածքի միջավայրում:
բ)լայնական
Միջավայրի տատանումները տեղի են ունենում ուղղահայաց են իրենց բաշխման ուղղության, միևնույն ժամանսկ տեղի է ունենում միջավսյրի շերտերի տեղաշարժ,նրանք առաջանում են միայն պինդ մարմինների մեջ:
Աղբյուր՝ http://class-fizika.narod.ru/9_24.htm
Թարգմանեց՝ Աստղիկ Ավագյանը
Տատանողական շարժումների օրինակները առօրյայում
Թիթեռնիկի թևերի թափահարումը
Զսպանակավոր ճոճանակի ճոճվելը
Թելավոր ճոճանակի ճոճվելը
Խաղահրապարակի ճոճանակի ոտքի շարժումը
Տնային առաջադրանք ֆիզիկայից 16/12/18
էջ 3, տարբերակ 1
1. Այն էներգիան, որով մարմինը օժտված է իր շարժման հետևանքով, անվանվում է կինետիկ էներգիա։
2. Սեղմված զսպանակի էներգիան պոտենցիալ էներգիայի օրինակ է։
3. Գիրքը դրված է սեղանին։ Հատակի նկատմամբ այն օժտված է պոտենցիալ էներգիայով։
4. 2. պոտենցիալ
6. 2. կինետիկ
7. 4. մարմնի շաժման արագությունից
էջ 6, տարբերակ 3
1. 2, պոտենցիալ
2. 1. կինետիկ
3. 2․ պոտենցիալ
6. 2. կինետիկ
7. 2. մարմնի՝ Երկրի մակերևույթից ունեցած բարձրությունից և զանգվածից։
8. 1. շարժման արագությունները հավասար են
9. 2. Ա մարմինը ունի ավելի փոքր էներգիա, քան Բ մարմինը
10. 2.
էջ 7, տարբերակ 4
1. 1. կինետիկ
2. 2. պոտենցիալ
Էներգիա
1.Որ մեծություննէ կոչվում էներգիա:
2.Օրինակներով ցույց տալ էներգիայի և աշխատանքի կապը:
Օրինակ՝ գնդին հաղորդում ենք դեպի չորսուն ուղղված v արագություն (տե՛ս նկար): Հարվածելով չորսուին՝ գունդը տեղափոխում է այն և կատարում որոշակի աշխատանք:
3.Ինչ միավորներով է չափվում էներգիան միավորների ՄՀ-ում:
Էներգիան չափվում է նույն միաորով, ինչ աշխատանքը: Միավորը ՄՀ-ում մեկ ջոուլ(1Ջ):
4.Մեխանիկական էներգիայի տեսակները:
Մեխանիկայում ուսումնասիրող էներգիան կոչվում է մեխանիկակակն էներգիա ունի երկու տեսակ՛ կինետիկ էներգիա և պոտենցիալ էներգիա:
5.Որ էներգիան են անվանում կինետիկ:
Մարմնի շարժումով պայմանավորված էներգիան կոչվում է կինետիկ էներգիա:
6.Ինչ մեծություններից է կախված մարմնի կինետիկ էներգիան ,որ բանաձևով է որոշվում այն:
Eկ=mv2:2:
7.Երբ է մարմնի կինետիկ էներգիան զրո:
Երբ մարմինը գտնվում է դադարի վիճակում, նրա կինետիկ էներգիան 0 է:
8.Որ էներգիան են անվանում պոտենցիալ:
Մարմինների փոխազդեցությամբ պայմանաորված էներգիան կոչվում է պոտենցյալ էներգիա:
9.Բերել պետենցիալ էներգիայով օժտված մարմինների օրինակներ:
Ճկված քանոնը, ամբարտակի ետևում ամբարված ջուրը և գլանի մեջ սեղմված օդը օշտված են պոտենցիալ Էներգիայով:
10.Ինչ բանաձևով է որոշվում Երկրի մակերևույթից որոշակի բարձրությամբ մարմնի պոտենցիալ էներգիան
Պոտենցյալ էներգիան, որոշվում է Eպ= mgh:
11.Որ մեծություն է կոչվում մարմնի լրիվ մեխանիկական էներգիա:
Մարմինը միաժամանակ կարող է ունենալ և՛ կինետիկ, և՛ պոտենցիալ էներգիա։
Օրինակ
h բարձրության վրա v արագությամբ շարժվող մարմնի լրիվ մեխանիկական էներգիան.
12.Ձևակերպիր լրիվ մեխանիկական էներգիայի պահպանման օրենքը
Դիմադրության և շփման ուժերի բացակայության պայմաններում մարմնի լրիվ մեխանիկական էներգիան պահպանվում է:
ԻՄՊՈՒԼՍ
.Որ մեծություննէ կոչվում մարմնի իմպուլս
Այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է մարմնի զանգվածի և արագության արտադրյալին, կոչվում է մարմնի շարժման քանակ կամ իմպուլս :
2.Ինչ բանաձևով է որոշվում մարմնի իմպուլսը
Մարմնի իմպուլսը սովորաբար նշանակում են p տառով՝ P=mv: տառով՝ P=mv:
3.Ինչ միավորով է չափվում իմպուլսը միավորների ՄՀ-ում:
Նրա չափման միավորը ՄՀ-ում 1 կգ·մ/վ-ն է: Դա 1 կգ·մ/վ-ն է: Դա 1 մ/վ արագությամբ շարժվող 1 կգ զանգվածով մարմնի իմպուլսն է: կգ զանգվածով մարմնի իմպուլսն է:
4.Իմպուլսը վեկտորական մեծություն է, թե սկալյար
Վեկտորական մեծություն է:
5.Ինչն են անվանում համակարգի իմպուլս
6․ Մարմինների որ համակարգն է կոչվում փակ
Մարմնի իմպուլսի փոփոխությունը հավասար է նրա վրա ազդող ուժի իմպուլսին:8.Որ շարժումն է կոչվում ռեակտիվ
Ռեակտիվ շարժում են անվանում այն շարժումը, որի դեպքում մարմնից որոշակի արագությամբ նրա մի մասի անջատման հետևանքով մնացած մասը շարժվում է հակառակ ուղղությամբ:
Ռեակտիվ շարժում են անվանում այն շարժումը, որի դեպքում մարմնից որոշակի արագությամբ նրա մի մասի անջատման հետևանքով մնացած մասը շարժվում է հակառակ ուղղությամբ:
Անկում ,ուժ,ազատ անկում
Ֆիզիկա
1.Որ շարժումն են անվանում ազատ անկում
Մարմինների անկումը վակուումում,միայն երկրի ձգողության ազդեցությամբ,կոչվում է ազատ անկում։
2.Գրել և բացատրել ազատ անկման բանաձևը
v=gt h=gt 2/2
3.Ձևակերպել Գալիլեյի օրենքը
Բոլոր մարմինները երկրի ձգողության ազդեցությամբ ընկնում են նույն արագացմամբ։
4.Որ շարժումն են անվանում շրջանագծային հավասարաչափ շարժում:
Շրջագծային հավասարաչափ շարժման ժամանակ արագության թվային արժեքը չի փոփոխվում, սակայն ուղղությունը շարժման ընթացքում անընդհատ փոփոխվում է:
5.Ինչ ուղղություն ունի արագությունը շրջանագծային հավասարաչափ շարժման դեպքում:բերել օրինակներ
Մարմնի շաժման ակնթարթային արագության ուղղությունը համընկնում է այդ կետով շրջագծին տարված շոշափողին։
6.Ինչ է պտտման պարբերությունը:
Պտտման պարբերություն է կոչվում այն ժամանակամիջոցը,որի ընթացքում հավասարաչափ շարժվող մարմինը կատարում է մեկ լրիվ պտույտ։
7.Ինչ է պտտման հաճախությունը,և որն է նրա միավորը:
Պտտման հաճախություն են անվանում այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է միավոր ժամանակամիջոցում մարմնի կատարած պտույտների թվին։
n=N/t
6.Գրել և բացատրել պտտման պարբերության և հաճախության կապն արտահայտող բանաձևը:
T=t/N
7.Ինչ է պտտման հաճախությունը,և որն էնրա միավորը:
Պտտման հաճախություն են անվանում այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է միավոր ժամանակամիջոցում մարմնի կատարած պտույտների թվին։
n=N/t
6.Գրել և բացատրել պտտման պարբերության և հաճախության կապն արտահայտող բանաձևը:
T=t/N
Դինամիկա
.Նյուտոնի առաջի օրենքի ձևակերպումը?
Մարմինը պահպանում է իր դադարի կամ ուղղագիծ հավասարաչափ շարժման վիճակը, եթե նրա վրա այլ մարմիններ չեն ազդում կամ դրանց ազդեցությունները համակշռված են։
․ինչ պայմաններում է մարմինը շարժվում ուղղագիծ հավասարաչափ?
Մարմնի վրա այլ մարմիններ չեն ազդում, այլ դրանց ազդեցությունները միմյանց համակշռում են, այդ դեպքում մարմինը պահպանում է իր ուղղագիծ հավասարաչափ շարժման վիճակը։
.Մարմնի վրա ազդող ուժերի համազորը զրո է:մարմինը շարժվում է,թե գտնվում է դադարի վիճակում?
Մարմինը գտնվում է դադարի վիճակում։
.Ինչն է մարմնի արագության փոփոխության պատճառը?
Հաստատուն ուժը
.Նյուտոնի երկրորդ օրենքի ձևակերպումը,գրել բանաձևը?
Մարմնի արագացումն ուղիղ համեմատական է մարմնի վրա ազդող ուժին և հակադարձ համեմատական մարմնի զանգվածին։
a=F/m
.Որ դեպքում է մարմինը շարժվում արագացմամբ?
Մարմնի ձեռք բերած արագացումը կախված է մարմնի վրա ազդող ուժից և մարմնի զանգվածից
.Նյուտոնի երրորդ օրենքի ձևակերպումը,գրել բանաձևը?
Երկու մարմիններ միմյանց հետ փոխազդում են մոդուլով հավասար և հակառակ ուղղված ուժերով։
F1=-F2
Խնդիրներ
- Որոշել ժամացույցի վայրկենացույցի սլաքի ծայրի շարժման արագությունը,եթե սլաքի երկարությունը 10սմ է:
R=10սմ=0,1մ
T=1ր=60վ
__________
v=?
v=2πR/T=2×3,14×0,1մ/60վ=0,010մ/վ
Պատ.՝ 0,010մ/վ
- Շրջանագծով հավասարաչափ շարժվող մարմինը 10վ-ում կատարում է30 պտույտ:Որքան է այն շրջանագծի շարավիղը որով շաժվում է մարմինը,եթե նրա շաժման արագությունը 4,8մ/վ է:
t=10վ
N=30
v=4,8մ/վ
_____________
R=?
R=v/2πn=vt/2πN=4,8×10/2×3,14×30մ=0,25մ
Պատ.՝ 0,25մ
- Ինչ–որհամազոր ուժի ազդեցությամբ 100կգզանգվածով մարմինը շարժվում է 0,3մ/վ2 արագացմամբ: Ինչ արագացմամբ կշարժվի 120կգ զանվածով մարմիննայդ նույն ուժի ազդեցությամբ:
m1=100կգ
a1=0,3մ/վ2
m2=120կգ
___________
a2=?
F=m1a1
F=m2a2
m1a1=m2a2
a2=m1a1/m2=100կգ0,3մ/վ2/120կգ=0,25մ/վ2
Պատ.՝ 0,25մ/վ2
- Ինչհաստատունուժի ազդեցությամբ դադարիվիճակում գտնվող 0,3կգ զանգվածով մարմինը 5վ–ումկանցնի 25մ ճանապարհ:
m=0,3կգ
a=5վ
__________
F=?
F=ma=0,3կգ5վ=1,5Ն
Պատ.՝ 1,5Ն
- Որքանժամանակում5000Ն համազոր ուժիազդեցությամբ շարժվող 1տ զանգվածով մարմնիարագությունը կաճի 500մ/վ–ից մինչև 2000մ/վ:
F=5000Ն=5000կգxմ/վ2
m=1տ=1000կգ
V1=500մ/վ
V2=2000մ/վ
_______________
t-?
t=V/a
t= V2-V1/a=V2-V1/F/m=2000մ/վ-500մ/վ/5000կգxմ/վ2/1000կգ=300վ
Պատ.՝ 300վ
- 50Նհաստատուն համազոր ուժի ազդեցությամբշարժվող 100կգ զանգվածով մարմնի արագությունը 8վ–ում աճեց մինչև 10մ/վ: Գտնել մարմնի արագությունը այդժամանակահատվածի սկզբում:
F=50Ն=50կգxմ/վ2
m=100կգ
t=8վ
Vվերջ=10մ/վ
________________
Vսկիզբ=?
a=Vվերջ-Vսկիզբ/t – Vվերջ-Vսկիզբ=at
Vվերջ-F/mxt=10մ/վ-50կգxմ/վ2/100կգx8վ=6մ/վ
Պատ.՝ 6մ/վ
- Դիտորդիցինչհեռավորության վրա է հարվածումկայծակը, եթե ամպերի որոտը կայծակը նկատելուց 4վհետո է հասնում դիտորդին: Ձայնի տարածմանարագությունը` 330մ/վ է:
t=4վ
V=330մ/վ
____________
S=?
S= Vt
S=330մ/վ4վ=1320մ
Պատ.՝ 1320մ